Gerritschinkel.nl Columns & meer

Fenomenen

Wat is eigenlijk de definitie van een fenomeen? Van Dale geeft twee betekenissen, nl. ‘ieder waarneembaar (natuur)verschijnsel’ en ‘een zeldzaam verschijnsel’. Een definitie waar je toch veel kanten mee op kunt. Ik beperk me hier tot de 2^e definitie, ‘een zeldzaam verschijnsel’.

Ook in de sportwereld valt de term fenomeen regelmatig. Je hoeft alleen de koppen van de kranten maar te lezen. Maar of die koppen altijd de lading dekken vraag ik me af. Nico Scheepmaker schreef in 1972 het boek CRUIJFF, Hendrik Johannes, FENOMEEN. Cruijff was een geweldige voetballer, maar die zijn er meer.

Max Verstappen liet afgelopen weekend iedereen weer zijn hielen zien. ‘Fenomeen Max’ lees je overal, maar als je bijna alle wedstrijden wint kun je niet meer van een zeldzaam verschijnsel spreken.

In maart won de pas 18-jarige Amerikaanse schaatser Jordan Stolz twee gouden medailles op de WK afstanden. Thomas Krol beschreef hem meteen als een fenomeen. Vooral ook vanwege zijn leeftijd. Als je leeftijd als uitgangspunt neemt kun je Trinko Keen ook een fenomeen noemen omdat hij een paar jaar geleden op 51-jarige leeftijd nog Nederlands tafeltenniskampioen werd.

Claudia Pechstein is ook 51 jaar en maakt nog steeds deel uit van de Duitse schaatsploeg. Feyenoordfans hebben in Santiago Giménez ook weer een nieuw fenomeen gevonden die doelpunten aan de lopende band scoort.

Over Goudse sportfenomenen gesproken, die waren en zijn er ook. Ik noem er slechts, geheel willekeurig, een paar. Als er iemand is die een fenomeen genoemd mag worden is dat Mario den Edel. Zonder deze Gouwenaar zou de wereld van jiujitsu er heel anders hebben uitgezien. Ook voormalig topwaterpoloster Lieneke van den Heuvel was in mijn ogen een fenomeen. 

Van een zeldzaam verschijnsel is absoluut geen sprake bij de jiujitsu prestaties van Sportschool Den Edel. Bij elk kampioenschap is de medailleoogst enorm. Boy Vogelzang veroverde, nadat hij eerder dit jaar al wereldkampioen werd, dit weekend in Zagreb ook de Europese titel. Gouwenaar en bondscoach Allard Schulenklopper telde afgelopen weekend drie gouden, twee zilveren en een bronzen medaille. Niet echt zeldzaam, maar wat mij betreft wel fenomenen.

Het kan verkeren

Het afgelopen sportweekeinde was er een van vreugde en verdriet, van een dosis geluk en een portie pech. Van verrassingen en van zelfsprekendheden. Van spanning en sensatie tot ronduit pure saaiheid. ‘Het kan verkeren’, sprak de dichter Bredero.

Nederland plaatste zich na een slechte en saaie wedstrijd voor het EK voetbal in Duitsland. De meeste ophef was er na afloop van de wedstrijd door het vreemde optreden tijdens een interview van matchwinnaar Wout Weghorst. Als je niet wilt horen dat het ondanks de winst toch een matige en een saaie wedstrijd was dan ontbreekt er echt iets aan je perceptie. En het was een saaie wedstrijd want ik ben halverwege letterlijk in slaap gevallen.

Er sneuvelden bij de wereldbekerwedstrijden schaatsen in Beijing weliswaar geen reputaties maar zowel Jutta Leerdam als Irene Schouten leden zeldzame en onverwachte nederlagen. Vanzelfsprekend was daarentegen uiteraard weer de overwinning van Formule I coureur Max Verstappen in Las Vegas. En dat tennisser Novak Djokovic de ATP Finals in Turijn won was ook niet echt een verrassing.

Terug naar de amateurvoetbal. Daar werden zaterdag de eerste periodetitels vergeven. Door het kostbare puntverlies vorige week tegen Be Fair greep ONA net naast de 1^e periodetitel. DONK waande zich door de onverwachte nederlaag van koploper VUC even winnaar van de 1^e periode. Maar in de idioot lange blessuretijd werd een zeker schijnende overwinning uit handen gegeven. Pech?

Het woord pech mogen de Olympianen wel in de mond nemen, want in een min of meer gelijk opgaande wedstrijd liep Olympia in de extra speeltijd tegen een zure en niet verdiende nederlaag aan. Na de eerste overwinning vorige week was er sprake van optimisme. Voor het eerst na ruim 1½ jaar moest weer eens een uitwedstrijd worden gewonnen. Men had uitgerekend dat de laatste uitoverwinning van Olympia dateerde van 10 april 2022. In Sint Willebrord werd toen met 2-3 gewonnen van  Rood Wit. Ja dacht ik, daar was ik getuige van, is dat al weer zo lang geleden? Dan moet het op 2 december in Wassenaar bij SVC ’08 maar gebeuren.   

Het lek boven water ?

Toen Ajax een aantal weken geleden op een historische laatste plaats van de Eredivisie belandde werd de trainer eruit geschopt. Onder de nieuwe trainer werden daarna twee competitiewedstrijden gewonnen. Weliswaar tegen laagvliegers, maar de opmars werd ingezet. ‘Het lek was boven’ dacht menig supporter, maar international ging het goed fout en zondagmiddag was het Almere City FC dat weer zand in de Amsterdamse motor strooide. Blijkbaar is het veronderstelde lek toch nog niet boven water.

Jodan Boys speelde twee weken geleden een dramatisch slechte wedstrijd in Montfoort en verloor na die verliespartij ook de aansluiting met de topploegen. Vorige week richtten de Gouwenaars zich op en versloegen in een uitstekende wedstrijd Roda ’46 met 4-0, en zaterdag was het weer hallelujah. Terwijl ik op die novembermiddag moest denken aan de woorden van de in Langbroek geboren dichter Gerrit Achterberg: ‘De nederige dagen van november zijn weer gekomen, grijze als een emmer’, werd SVL puntloos naar Langbroek teruggestuurd. Was er even sprake van een lek en is dat nu boven? Geen idee. We gaan het zien.

Olympia smaakte zaterdag het genoegen de eerste overwinning van het seizoen te boeken. Hoe kon het dat de Goudse 2^e klasser zo’n uiterst beroerde start kende. Maar als er één schaap over de dam is volgen er misschien meer. Maar even afwachten wat het resultaat komende zaterdag in en tegen Nieuwkoop is.

Gouda verloor opnieuw met ruime cijfers en wacht nog steeds op de eerste driepunter. Maar de hekkensluiter speelt met een vrijwel compleet nieuw team en dan is het niet reëel om wonderen te verwachten.  

De waterpolovrouwen van GZCDONK stonden na vijf wedstrijden puntloos onderaan in de eredivisie. Een vreemde plaats voor de meervoudig landskampioen, maar als je bedenkt dat er sprake is van een grote leegloop dan is het niet zo vreemd. De routiniers zijn er niet meer en trainster Ingrid Veenhuis moet het met jeugdig talent doen. Bouwen aan een nieuw team. Dat is haar wel toevertrouwd. Zondag werden de eerste punten gehaald. De mooie(re) tijden komen zeker terug.    

Een zekerheid

Ik heb zondagmiddag met plezier op de televisie gekeken naar het EK veldrijden in Pont-Château. Ik vind veldrijden sowieso een leuke sport om naar te kijken, vooral als het weer ‘meewerkt’, waardoor het parcours in een grote modderpoel wordt omgetoverd. Renners die na enkele minuten al door de bagger en de hoosbuien totaal onherkenbaar worden.

Fem van Empel werd zondag Europees kampioene veldrijden. Geen grote verrassing want als deze veelvraat aan de start verschijnt is de winnares vaak al bekend. Zondag was het na één ronde al duidelijk wie op de hoogste plaats van het schavot zou staan.   

Is het eigenlijk leuk dat van te voren vast staat wie de wedstrijd zal gaan winnen? Voor de fans wel, maar hoe kijkt de ‘neutrale’ toeschouwer daar tegenaan. Max Verstappen is elke keer een zekerheid en ik kan me voorstellen dat dit ook frustraties kan oproepen bij zijn tegenstanders, maar ook bij autosportfans die liever een spannende wedstrijd zien.

Zo zijn er nog meer sporters die regelmatig op voorhand al de spanning uit een wedstrijd halen. Als vroeger sprinter Usain Bolt aan de start verscheen dan wist je het wel. Tegenwoordig geldt dat ook voor de hordeloopster Femke Bol. Iets dichter bij huis is de Oudewaterse rolstoeltennisster Diede de Groot een sportster die haar tegenstanders bijna altijd verslaat. Schaatser Patrick Roest uit Lekkerkerk is ook vrijwel altijd een zekerheid.

Zonder iets af te doen aan de grote prestaties kun je twisten over het feit of het leuk is dat een sporter of sportster vaak een zekerheid is. Ik beken eerlijk dat ook ik mijn voorkeuren heb en het niet altijd erg vind als mijn favoriet de wedstrijd snel ‘dood’ maakt. Maar als verslaggever kan het niet spannend genoeg zijn. Wat is mooier om live, ver in de extra speeltijd, de winnende treffer de ether in te slingeren. Of melden dat een ploeg na een hopeloze achterstand het onwaarschijnlijke verricht en na 90 minuten toch juichend het veld verlaat. Wat zou het mooi zijn als hekkensluiters Olympia en Gouda a.s. zaterdag een keer winnen.   

foto ANP

Geschiedenis

Oktober wordt ook wel de wijnmaand genoemd. Maar sinds 2011 is oktober ook de maand van de geschiedenis. Zondag jl. won Martin Bossenbroek met Zanzibardriehoek, een geschiedenis over de slavenhandel op Zanzibar van 1860 – 1900, de geschiedenisprijs 2023.

Valt het woord geschiedenis dan denkt men over het algemeen aan gebeurtenissen die in het verleden hebben plaatsgevonden. Maar er wordt ook nog dagelijks op veel gebieden nieuwe geschiedenis geschreven. Ik beperk me hier tot de sport.

Zo boekte autocoureur Max Verstappen zondag tijdens de GP van Mexico zijn 16^e overwinning in één seizoen. Een record dat binnenkort ongetwijfeld weer wordt herschreven, net zoals het totaal aantal zeges dat ‘onze’ Max op zijn conto gaat schrijven. Zondagmiddag om 16.30 uur schreef Ajax ook geschiedenis. De club bereikte een historisch dieptepunt door af te zakken naar de laatste plaats in de Eredivisie. Sporthistorici rollen in de media over elkaar heen om deze unieke situatie toe te lichten. Sommigen beweren het degradatiespook in de Arena al te hebben gezien. Nu zijn er meer gerenommeerde voetbalclubs gedegradeerd, maar ik kan me absoluut niet voorstellen dat de recordkampioen van Nederland volgend seizoen in de 1^e divisie speelt.

Ik deed afgelopen zaterdag radioverslag van de wedstrijd ONA – Gouda. De stadsderby die voor het eerst in de geschiedenis van beide Goudse voetbalclubs in competitieverband op de zaterdagmiddag werd gespeeld. Door de overvloedig gevallen regen was het hoofdveld niet bespeelbaar en moest uitgeweken worden naar het 2^e veld. Een beetje troosteloze omgeving met niet overdreven veel toeschouwers. Ik hoorde van oudere voetbalfans mooie nostalgische verhalen uit het verleden toen de wedstrijden van ONA en Gouda door duizenden enthousiaste toeschouwers werden bijgewoond. Hoe anders was dat nu. Komen deze tijden ooit weer terug? Ik kan me nog tijden herinneren dat sporthal De Springers afgeladen was voor de topwedstrijden van Radius. Das war einmal. Allemaal geschiedenis.

 L’histoire se répète, de geschiedenis herhaalt zich wordt wel eens gezegd, maar ik ben wat dat betreft somber gestemd. Bij de derby Olympia – DONK waren vorige maand zo’n 1000 toeschouwers aanwezig. Hopelijk was dit geen uitzondering.    

De belangrijkste bijzaak

‘Voetbal is de belangrijkste bijzaak van het leven’. Deze uitspraak wordt toegeschreven aan  Kees Jansma, hoewel sommigen beweren dat sportcommentator Herman Kuiphof de geestelijk vader is van deze wijsheid. Hoe dan ook, deze uitspraak is eigenlijk een afgeleide van het 19^e eeuwse Duitse gezegde ‘Sport ist die wichtigste Nebensache der Welt’. Zelfs paus Johannes Paulus II schijnt dit ook eens te hebben gememoreerd.

Sinds dit weekend twijfel ik of voetbal de belangrijkste bijzaak is van het leven. De oorlog in Oekraïne en het drama in Israel en Gaza worden bijna verdreven van de voorpagina’s van de kranten en in de diverse radio- en televisieprogramma’s. Aanleiding zijn de ‘resultaten’ van Ajax. Iedereen heeft weer een mening en de, al dan niet gemeende adviezen, zijn niet van de lucht. Trainer Maurice Steijn heeft wel prettigere tijden beleefd. Op het moment dat ik dit schrijf (maandagmorgen) is hij nog trainer, maar de opportunistische voetbalwereld is nog veranderlijker dan het weer.

Voetbalwedstrijden die tijdelijk worden gestaakt omdat er blikjes bier op het veld worden gegooid zorgen bij veel sportliefhebbers voor onbegrip. De KNVB roept maatregelen in het leven die nauwelijks tot niet te handhaven zijn. Vorig jaar sloeg de bond stoere taal uit door clubs te verplichten een regenboogband te dragen, maar sinds vorige week laten ze dit vrijblijvend over aan de clubs. Hoezo verantwoordelijkheid nemen!

In Duitsland zijn (Nederlandse) voetballers die een ‘afwijkend’ standpunt innemen door de clubleiding ter verantwoording geroepen en zelfs op non-actief gesteld. Bang voor het oplopen van imagoschade lijkt hier de hoofdzaak.

Terug naar de blikjes en plastic glazen die op het veld worden geworpen. Jodan Boys speelde zaterdag een beroerde bekerwedstrijd. Een schrale troost was dat de strafschoppen net iets beter werden genomen, waardoor de volgende ronde werd bereikt. Ik heb supporters die teleurgesteld waren over het vertoonde spel van hun favorieten echter geen blikjes of plastic glazen zien werpen als protest. Had ik ook niet verwacht trouwens, maar je kunt het nooit weten. Overal heb je idioten, zeker ook in deze belangrijkste bijzaak van het leven.